Kapittel Sacramentsdag
Toen ik vanwege een cursus voor novicenmeesters jaren geleden in Italië was, zijn we net voor Sacramentsdag uit Assisi vertrokken. Het begon al behoorlijk warm te worden. Ten afscheid maakten we nog een wandelingetje, en dan liefst door de smalle middeleeuwse achterafstraatjes. In één van die straatjes zat een vrouw in de schaduw voor haar huis op straat met rozen op schoot en een grote hoop rozenblaadjes naast zich. Het rook heerlijk in haar buurt. Voorbereiding voor de sacramentsprocessie.
De eerste sacramentsprocessie waarvan we weten, werd in 1277 in Keulen gehouden, 13 jaar nadat Sacramentsdag door paus Urbanus IV tot een verplichte feestdag voor de universele kerk was verheven. In Luik werd Sacramentsdag natuurlijk al eerder gevierd. Juliana van Cornillon had vanaf haar jeugd een visioen van een prachtige volle maan, waaraan een partje ontbrak. Ze wist niet wat het betekende, maar Christus vertelde haar dat de maan het liturgische jaar was en dat er nog één feest ontbrak. Er moest nog een feest komen ter ere van zijn lichaam en bloed. Juliana hield haar visioen nog jarenlang voor zich, omdat ze zichzelf te gering vond om zo’n boodschap uit te dragen. Maar na een jaar of twintig raadpleegde ze zes geleerde geestelijken waaronder Urbanus IV die toen nog geen paus was, en zij waren van mening dat het heil van de gelovigen met dit feest gediend zou zijn. En zo kwam Sacramentsdag in Luik, in 1246.
Maar nu de sacramentsprocessie. Na afloop van de vergadering afgelopen dinsdag haalde één van de abten herinneringen op aan de tijd dat hij mocht meelopen in de processie als schaapje. Er was een herderin met een staf met vele linten en ieder lint werd vastgehouden door een kleuter. We konden het ons helemaal voorstellen.
Je hebt ook nog de kleine sacramentsprocessie: wanneer in vroegere tijden de priester met de communie naar een zieke toeging en dan door twee misdienaars vergezeld werd, soms ook met het processiekruis, was dat een kleine processie.
Ik vroeg me af of wij vandaag ook niet een soort sacramentsprocessie zouden kunnen zien en dan nog kleiner dan de kleine. Niet met kleuters aan een lint, ook niet een priester met misdienaars, maar processies van telkens één zuster die het Sacrament draagt, in zich draagt. Ons geheim ligt op het altaar, zei Augustinus vanmorgen in de vigiliën. We ontvangen het lichaam van Christus en we worden het lichaam van Christus. ‘Word wat je bent.’ Dus als ik iemand tegenkom in de pand, dan draagt zij het heilig Sacrament in zich, dan is zij deel van het lichaam van Christus, en zou ik kunnen knielen, zoals je doet bij de grote processie wanneer aan het einde de monstrans onder het baldakijn voorbij komt. En we zouden bloemblaadjes kunnen strooien voor elkaar. Een beetje jammer van de rozen, dus misschien zullen we dat toch maar niet doen. Maar bedenk vandaag dat je als het ware zelf Christus draagt, en kniel in de geest voor je medezuster die Christus draagt, misschien niet in een open monstrans waarin je Hem kunt zien, maar in een gesloten pyxis. Zo, met een pyxis, zijn de sacramentsprocessies ook begonnen.
Zalig Hoogfeest!