H. Stefanus, 26 december

In den beginne was het Woord.

In den beginne schiep God de hemel en de aarde door het Woord. God sprak: ‘Er zij licht.’ En er was licht. Hij sprak en er kwam een uitspansel. Op zijn Woord kwam er scheiding tussen de zee en het droge, en bracht het land bomen en planten voort, bloemen en vruchten. Hij sprak en de zon en de maan en al de sterren verschenen aan de hemel. En het was zijn Woord dat de vogels en de vissen en al de verschillende dieren, ieder met zijn eigen natuur en karakter tevoorschijn riep, en tenslotte de mens. Zijn Woord is de grond van het wezen van heel de schepping, van de kleinste oorwurm tot de hoogste berg. Ieder mens, ieder schepsel is geboren uit zijn Woord.

Onze heilige Bernardus heeft het over de drie komsten van Christus: niet alleen de geboorte in Bethlehem en de wederkomst, maar ook Jezus’ komst in ons hart. Maar, zei een priester zaterdag, Bernardus telt er nog één te weinig. Er zijn vier komsten. De eerste komst is de schepping. In den beginne was het Woord en het Woord was bij God, en het woord was God. Alles is door Hem geworden en zonder Hem is niets geworden van wat geworden is.

Maar van dat scheppingswoord in iedere mens lijkt vaak weinig overgebleven. Is er nog een band tussen Woord en schepping na de geschiedenis van Kaïn en Abel, nadat in de dagen van Noach de aarde vervuld was van gewelddaden, nadat het volk Israël elke keer weer zich van de Heer afkeerde? God gaat zijn gang door de geschiedenis met een mensheid die maar geen mens wil worden. En dan wordt zijn Woord mens. In de kerstnacht gaat de hemel open en de engelen zingen: Eer aan God in den hoge en vrede op aarde bij de mensen in wie Hij welbehagen heeft. Ja, in deze gevallen schepping kan God nog steeds mens worden en ons redden van onze zonden, van onze afkeer van Hem, van onze gewelddaden en onze vernietigingsdrang. De band tussen hemel en aarde wordt zichtbaar als midden in de nacht een licht de herders omstraalt en de engel hun verkondigt dat de Redder geboren is. Een hemelse legermacht komt zingen op aarde om God eer te brengen die zijn vrede brengt, een vrede die niet met geweld veroverd wordt.

Is dat dan mogelijk? Sevillus, in het kerstverhaal van gisteren twijfelde eraan. Moest dat kind, in de achterbuurt van Bethlehem geboren, de wereldvrede brengen? Dan is de vrede die keizer Augustus brengt toch werkelijker en waardiger, al moet die dan met bloed gekocht worden. Sevillus trekt met zijn vader en de soldaten mee om de opstandelingen neer te slaan. Maar soms neuriet hij de wonderschone melodie die hij in het veld gehoord heeft. Ergens blijft er een hunker in hem. Herinnering en verlangen, ook dat zijn draden van de band tussen hemel en aarde.

Gisteren ging de hemel open om de geboorte van Gods Zoon. Een zwangere vrouw die geen onderdak kon vinden en nu in een stal moet bevallen. Alleen wat doeken om het kind in te wikkelen en een voerbak als wiegje. In die armoede wordt de band tussen hemel en aarde, tussen God en mensen bevestigt door de zingende engelen.

Vandaag vieren we Stefanus. Jezus is gestorven, als een misdadiger aan het kruis geslagen, maar Hij leeft. De wereld is niet in staat om een einde te maken aan Gods liefde voor zijn schepping. En weer gaat de hemel open. In een moment van extreem geweld, als Stefanus gestenigd wordt door een woedende massa, gaat de hemel open en ziet hij Jezus staande aan Gods rechterhand. En Stefanus zelf spreekt als Jezus, handelt als Jezus.

Laat het feest dat wij vieren ons tot navolging brengen. Laat Jezus ook in ons geboren worden. We zijn door zijn Woord geschapen en hoe de wereld er ook uitziet, hoe ons hart er ook uitziet, niets kan de band tussen hemel en aarde verbreken. De hemel gaat open, God komt aanwezig, juist ook in momenten van een geboorte in grote armoede en van een sterven door geweld.

God,

het wonder van de mens, het is uw werk, uw schepping.

Maar de verlossing is nog groter wonder want zo hebt Gij  ons herschapen.

Wij vragen dat wij het goddelijk leven met Hem mogen delen,

met Hem, die zichzelf ontledigd heeft en voor ons mens geworden is,

Jezus Christus, onze Heer.